Rijgedrag

Tot gisteren dacht ik dat er een bevredigende oplossing was voor irritant rijgedrag van bestuurders van vrachtwagens, bestelbusjes en andere professionele weggebruikers. Wat was de oplossing? Een telefoonnummer op de achterzijde van het voertuig met de tekst `heeft u klachten over mijn rijdrag? Laat het ons weten! Daaronder uiteraard niet het 06-nummer van de bestuurder, maar het telefoonnummer van de werkgever.

Een perfecte oplossing. Dacht ik. Het zou ze leren zich hufterig te gedagen! Tot ik gisteren een bestelbusje met afwijkende tekst passeerde en me opeens realiseerde hoe zielig deze aanpak eigenlijk wel niet was. Wat stond er namelijk achterop van dit busje? 'Heeft u complimenten over mijn rijgedrag? Laat het ons weten!'

Briljant! En hoe voor de hand liggend. Als je beseft dat uit onderzoek blijkt dat mensen zich sneller laten verleiden tot gewenst gedrag door belonen en bekrachtigen dan door dreigen en straffen (zie bijvoorbeeld de experimenten van Robert B. Cialdini), dan kan je niet anders dan erkennen dat de kans op succes van een positieve aanpak veel groter is, dan die waarbij men probeert chauffeurs met klachten in het gareel te houden.

Logisch ook. Wat is namelijk de impliciete boodschap die je als werkgever aan je chauffeurs meegeeft? In het geval van 'klachten' dat je je medewerkers wantrouwt, in het geval van complimenten dat je ze juist vértrouwt. Als ik chauffeur was, zou ik wel weten voor wie ik het liefst zou rijden en hóe ik geneigd zou zijn te rijden. Waarom zou je nog je best doen, als je alleen maar klachten te horen krijgt?

Berthold Gunster

21 september 2011