Naleds

Mongolië heeft een weerbarstig klimaat. Het land ligt op een hoogvlakte met toendra`s en steppegebieden in het noorden, bergachtig gebied in het midden en de Gobi woestijn in het zuiden. Wat is het gevolg van dit klimaat? Extreme kou in de winter, extreme hitte in de zomer. Zouden deze twee problemen, zo vroegen onderzoekers zich af, niet om te denken zijn? Zou de kou van de winter niet als afkoeling in de zomer gebruikt kunnen worden? Deze gedachte is de kern van een experiment dat men in de hoofdstad Ulaanbaatar wil uitvoeren.

De inwoners van Mongolië lieten zich tot het experiment inspireren door ‘naleds’ of 'aufeis'. Dit zijn extreem dikke lagen ijs die met name in noordelijke steden ontstaan. Hoe het werkt: bij de eerste vorst ontstaat een laagje ijs op het water. Door scheurtjes en gaatjes in het ijs baant het water eronder zich een weg omhoog. ‘s Nachts als het vriest, vormt dit water een extra laagje ijs. Zo kan het ijs wekenlang aangroeien en tot wel zeven meter dik worden.

Onderzoekers willen dat natuurlijke proces in de hoofdstad van Mongolië kunstmatig reconstrueren op de Tuul-rivier. De onderzoekers willen daar gaten in boren, waar het water doorheen kan sijpelen. Dit komt op het ijs terecht en vriest ‘s nachts weer aan. Zo kan ook in de hoofdstad, denken zij, op een kunstmatige manier ijs gemaakt worden met diktes die vergelijkbaar zijn aan de naleds.

Vervolgens, zo is het idee, kan in de zomer de kou aan het ijs onttrokken en gebruikt worden als airconditioning. Bijkomend voordeel is dat het water dat uit het ijs vrij komt dusdanig schoon is, dat het prima als drinkwater kan functioneren.


Berthold Gunster
17 december 2011


De tekst is een bewerking van de oorspronkelijke tekst van Caroline Hoek. Zie voor meer informatie Futuras.nl. Met dank aan @Renate_online voor de tip.