Mopperen

Op een dag zitten ’s morgens vroeg in een huiskamer op een afdeling voor mensen die lijden aan dementie vier dames aan de ene kant van de tafel met tegenover hen één heer. Zij zijn allen in afwachting wat de dag gaat brengen, een ontbijtje of een kop koffie. Nou ja wachten, tussen de man en de dames lijkt een soort tweestrijd gaande te zijn.

De heer moppert en de dames gaan er alle vier hartgrondig tegenin. Hij zeurt, vinden ze. Zoveel is wel duidelijk. Het probleem is alleen dat het gezeur van de man daarmee alleen maar aangewakkerd wordt. Hij moppert nog meer. Wat doen de dames vervolgens? Die gaan gevieren daar weer tegenin en zo bevindt het gezelschap zich in een vicieuze cirkel van geklaag en tegengeklaag.

Hoe handelt de verzorging normaal gesproken als ze zoiets waarnemen? Men is geneigd in te grijpen en vooral iets van het ‘negatieve gedrag’ te zeggen. Iets in de trant van “Nou, nou, zeg. Niet zo mopperen allemaal!”. Dat werk niet, sterker nog, het werkt alleen maar averechts. Dit was echter een mooi moment voor een radicaal andere aanpak.

Nadat ik het een tijdje had aangezien, besloot ik me met een kop koffie aan te sluiten bij de tafel. Ik zag dat de dames meteen de inschatting maakten er een bondgenoot bij te hebben, het tegendeel was echter het geval. ‘Je hebt nogal wat te mopperen, ik mopper graag met je mee’, zei ik tegen de man, ‘kan je me vertellen hoe ik dat moet doen.’ De man, die tot dat moment zijn blik van alles en iedereen had afgewend, draaide zijn hoofd om en keek mij serieus aan. Je zag hem denken, ‘wat wil deze vrouw van mij’. ‘lk meen het’, zei ik. ‘vertel me, hoe kan ik me je meedoen?’ ‘Dat weet ik ook niet, hoe moet ik dat nou uitleggen?!’ Twee seconden was het stil. We keken elkaar tegelijkertijd serieus en verbaasd aan. Daarna schoten we samen in de lach.

Hoe het verder ging? De man kalmeerde, de dames werden rustig, de man genoot van het gezelschap van de vier vrouwen en de rust was wedergekeerd.


Lida Zegel