Lerarentekort

Je kan het lerarentekort proberen op te lossen door de klassen wat groter te maken. Op korte termijn zou deze aanpak prima werken. Er zijn immers minder leraren nodig, dus daarmee lijkt het probleem dan ook daadwerkelijk opgelost.

Maar de kans is groot dat het lerarentekort er op termijn alleen maar door zal toenemen. Immers, het beroep van leerkracht wordt er minder aantrekkelijk van. Wie vindt het nou leuk om met een enorm grote groep kinderen te werken? Deze `oplossing` is daarmee een typisch voorbeeld van vastdenken: het is een oplossing die op korte termijn wel werkt, maar op de langere termijn het probleem eigenlijk alleen maar groter maakt.

Mogelijk zou een tegenovergestelde aanpak wél werken. Door de klassen juist te verkleinen, wordt op de kortere termijn het probleem weliswaar groter, maar mogelijk neemt de aantrekkelijkheid van het beroep leraar er op de langere termijn dusdanig door toe, dat het juist een bijdrage betekent om het lerarentekort op te heffen.

Op een vergelijkbare manier betekende de verlaging van de eisen die aan zij-instromers in het onderwijs werden gesteld op de korte termijn een prima oplossing. Er kwamen simpelweg meer mensen het onderwijs in. Probleem opgelost, zou je zeggen. Maar de kans is groot dat de verlaging van het gemiddelde niveau van de leraar juist een negatief effect heeft op de aantrekkelijkheid van het beroep. Ook hier zou een omgekeerde aanpak wellicht betere resultaten opleveren. Niet de eisen verlagen, maar ze juist verhogen. En dat terwijl er juist een tekort dreigt. Zo`n aanpak vereist dan ook een gedurfde manier van denken.

Toch is de kans groot dat deze aanpak op de langere termijn effectief werkt. Zo bestaat er sinds kort een universitaire opleiding voor leerkrachten in het primair onderwijs. De opleiding blijkt een enorme aantrekkingskracht op toekomstige leraren te hebben. Hoezo tekort!? Er zijn meer aanmeldingen dan dat er plaatsen beschikbaar zijn.

Misschien nog wel interessant te vermelden: in Finland moeten leerkrachten in het primair onderwijs een universitaire graad hebben. Worden ze beter betaald dan leerkrachten in Nederland? Geenszins. Toch is er geen tekort aan leerkrachten en is het niveau van het onderwijs er aantoonbaar beter.

Berthold Gunster

De suggestie van kleinere klassen is ook verwoord door van Evelien Tonkens in de Volkskrant van 7 januari 2009.