Sinds een aantal jaren ben ik in mijn werk bij FNV Mondiaal bezig met de bestrijding van kinderarbeid in ontwikkelingslanden. Een aantal jaren geleden ontmoette ik een inspirerende vrouw uit India, Shanta Sinha, die kinderarbeid vanuit haar organisatie MV Foundation op een radicaal andere manier bekijkt.
De gebruikelijke zienswijze is dat kinderarbeid wordt veroorzaakt door armoede: kinderen werken om bij te dragen aan het gezinsinkomen, zonder hun inkomen ontstaat er nog meer armoede in het gezin. Haar visie en aanpak draaien dit juist om. Kinderarbeid veroorzaakt armoede, het houdt armoede juist in stand.
Tja, dat is even wennen als je dat voor het eerst hoort. Maar als je er goed over nadenkt en je ziet de resultaten van haar organisatie dan kom je tot de constatering dat haar redenering klopt. Daar waar veel kinderen werken, kunnen werkgevers ook aan de volwassenen lage lonen betalen. Er zijn immers veel kinderen voorhanden die het werk willen doen voor extreem lage lonen. Als je er dus in slaagt (bijna) alle kinderen in een bepaalde gemeenschap naar school te krijgen, dan hebben de volwassenen meteen een betere onderhandelingspositie.
Cijfers onderbouwen Sinha's pleidooi: vorig jaar heb ik onderzoek gedaan in India en wat blijkt? In de dorpen waar kinderarbeid door MV Foundation helemaal was uitgebannen, kregen volwassenen gemiddeld 152% meer loon. In vergelijkbare dorpen waar kinderarbeid nog wél voorkwam, stegen de lonen ook, maar in dit geval met `slechts` 52%. Een verschil van maar liefst 100% dus. Bovendien verbeterden de arbeidsomstandigheden, werden er voorschotten op het salaris betaald, zonder dat rente berekend werd, waardoor werknemers makkelijker konden overstappen naar een andere werkgever, die bereid was een hoger salaris te betalen. Omdenken 'loont', kortom. In alle opzichten.
MV Foundation heeft tot op heden maar liefst 600.000 kinderen in India op deze manier naar school gekregen. Inmiddels zijn er ook in Afrika al diverse organisaties (ngo`s, vakbonden), die proberen dit kinderarbeid-omdenken te vertalen naar hun eigen context.
Conclusie? Laat kinderen zoveel mogelijk naar school gaat, iedereen wordt er immers beter van. Dus ook geen avondschooltjes voor kinderen, zoals organisaties als UNICEF vaak in reclamespots laten zien, want ook daarmee hou je het werkelijke probleem in stand.
Wat is de potentiele winst? Wereldwijd zijn er ca. 215.000.000 kinderen die als kindarbeider werken maar er zijn wereldwijd ook meer dan 200.000.000 werkloze volwassenen. Hier valt, kortom, nog heel veel omdenkwinst te halen.
Mario van de Luijtgaarden
16 november 2011
Zie ook het persbericht van de FNV.
En een link naar het complete onderzoek.