Je bedrijf weggeven
Wat is het doel van een onderneming? Ondanks de mooie woorden in de missie- en visie-statements, is dat in veel gevallen toch het genereren van zoveel mogelijk winst. Voor de aandeelhouders of voor de eigenaren. Vaak gaat dit ten koste van het werkplezier en de gezondheid van werknemers, het klimaat en de samenleving. Maar je kunt een onderneming ook omdenken door het bestaansrecht onder de loep te nemen en het helemaal anders te doen. Niet te handelen ten koste van, maar dienstbaar aan je werknemers, de samenleving en onze planeet. Dat is precies wat Mark Vletter deed. Hij bouwde in bijna 20 jaar een succesvol bedrijf op en geeft het nu weg aan zijn eigen werknemers terwijl hij had kunnen vertrekken met een paar miljoen op zijn bankrekening.
Wat moet ik met dat geld, joh?
Financieel compleet onafhankelijk
Mark Vletter is de oprichter van telecomprovider Voys. Zij bieden bedrijven telefonie via internet. Hij begon dit bedrijf bijna 20 jaar geleden als project tijdens zijn baan bij TNO en het groeide onder zijn leiding uit tot een succesvol miljoenenbedrijf. Voor Mark is het na al die jaren tijd om zijn rol als eigenaar op te geven. Dat gaat in veel gevallen gepaard met een gang naar de beurs. Als eigenaar kun je dan vervolgens vertrekken met een gigantische zak geld. Maar dat is niets voor Mark. Hij vertelt in een interview met mt/sprout: "Eerlijk? Ik ben financieel compleet onafhankelijk, ik heb die miljoenen niet nodig. Wat moet ik met dat geld, joh?"
Naar de beurs?
Sowieso was naar de beurs gaan voor Voys nooit een optie. Dat zou namelijk betekenen dat de aandeelhouders eigenaar worden van het bedrijf en dan gaan er ineens heel andere belangen spelen. Meer groei, betere resultaten, meer economische waarde, een hogere beurskoers. Allemaal niet belangrijk voor Mark en voor Voys. Wat wel centraal staat is van waarde zijn voor de maatschappij. Zorgen voor werkgelegenheid, een nieuwe generatie opleiden, experimenten met bedrijfsvormen die goed zijn voor mensen. En daar hoort dus ook het "weggeven" van zijn bedrijf bij.
Steward ownership
Hoe gaat dat in zijn werk? Mark heeft gekozen voor een vorm die steward ownership genoemd wordt. Bij deze constructie is geld verdienen nooit het doel van de onderneming maar is geld slechts het middel om jouw missie uit te voeren. Alle aandelen van een steward owned bedrijf zijn in handen van een stichting of coöperatie die daardoor op papier de eigenaar wordt van het bedrijf. Die stichting heeft als doel om de missie en de continuïteit van dat bedrijf te waarborgen. (We kunnen hier nog veel meer over vertellen, maar dat gaat wat ver. Lees er voor meer over in dit artikel van mt/sprout over steward ownership.) Er zijn steeds meer bedrijven die het op deze manier aanpakken en Mark werd geïnspireerd door onder andere Rolex, Bosch en Patagonia.
Mark vertelt aan mt/sprout: "Veel mensen zeggen dat het een moedige stap is, maar ik vind het gewoon een logische stap. Ik heb dat bedrijf niet gebouwd, dat hebben 250 medewerkers gedaan. Ik heb het bedrijf bovendien op de Nederlandse infrastructuur kunnen bouwen. Het is eigenlijk absurd dat je dan aanspraak maakt op die miljoenen. Dat is buitenproportionele zelfverrijking." Volgens Mark is het daarom niet meer dan normaal dat zijn bedrijf in handen komt van de medewerkers en de klanten omdat zij degenen zijn waardoor Voys überhaupt bestaansrecht heeft.
Positieve impact
Toen Mark zijn collega's vertelde over zijn plannen, waren ze niet verbaasd. "Zij hebben het altijd al zo ervaren. In de praktijk verandert er ook helemaal niks voor ze. Het bedrijf blijft gewoon zelfsturend." Op deze manier kan Voys een positieve impact blijven maken. Door niet de winst leidend te laten zijn. Door te stoppen met economische waarde creëren ten koste van mensen en de planeet. Het is volgens Mark tijd dat bedrijven op dit vlak hun verantwoordelijkheid nemen.
meer omdenken?
Omdenken op het werk
In ons boekje Omdenken op het werk onderzoekt Berthold Gunster allerlei verwachtingen die we hebben omtrent werk, bedrijven, werknemers, organisaties en overheid. Ook hij pleit daarin voor een switch van zoveel mogelijk geld verdienen naar zinvol werk dat zorgt voor gelukkige werknemers en een positieve impact heeft op de maatschappij en de planeet.
Want waarom werken wij eigenlijk? En waarom spelen we op ons werk vaak een rol? Waarom timmeren we alles dicht met eindeloze regelgeving en maken onze ‘oplossingen’ de problemen alleen maar erger? Waarom gedraagt de één zich op het werk als kleuter en de ander als een bully? We werken in een wereld van druk-druk-druk, stress en burn-out en er is veel onderling wantrouwen tussen werkgevers en werknemers. Dat bracht Berthold Gunster bij de belangrijke vraag: hoe zouden we deze problemen op het werk kunnen omdenken? Hoe kun je ook op je werk van een probleem een nieuwe mogelijkheid maken?
Heb jij ook een omdenkverhaal?
Iedere zondag lees je op deze website een Omdenkverhaal. Kom je zelf zo'n verhaal tegen? Bijvoorbeeld in de krant, op je werk, thuis of online. Of heb je zelf iets omgedacht dat perfect past tussen alle Omdenkverhalen op deze website? Laat het ons dan vooral weten, want we zijn altijd op zoek naar fraaie voorbeelden. Mail jouw verhaal of tip naar contact@omdenken.nl. Dank je wel!